Oyun Terapisi

Oyun her coğrafyada, her yaştaki çocukların bilişsel, duygusal, sosyal becerilerini geliştiren en
önemli etkinliktir. Oyunu çocuğun sadece eğlenceli vakit geçirdiği etkinlikler olarak görmek yanlış olur. Oyun aslında çocuğun iç dünyasına açılan bir penceredir. Bu pencereden yansıyanları doğru şekilde algılayıp, bunları yorumlamak çocuğun kelimelerle anlatamadıklarını fark etmemizi sağlar.
Oyun çocuğun iç dünyasındaki duygu ve düşüncelerini açığa vurduğu kendini ifade etme biçimidir.
Oyun dünyada ki tüm çocukların ortak bir etkinliğidir. İyileştirici bir etkiye sahiptir. Çocuğun
bilinçaltını yansıtır. Çocuklar boşanma, okula başlama, taşınma gibi kendilerinde tramva oluşturacak bir duruma maruz kalabilirler. Çocuklar yaşadıkları tramvatik olayları oyuna dönüştürerek bununla baş etmeye çalışırlar. Çocuklar içinde bulundukları negatif durumlardan kendilerini oyun sayesinde korumaya çalışırlar.

Oyun Terapisi Nedir?

Oyun terapisi, çocukların ve bazen yetişkinlerin duygusal veya psikolojik
zorlukları üzerinde çalışmalarına imkan tanıyan etkileşimli ve yapılandırılmış bir terapi
yöntemidir. Bu terapi biçimi, bireylerin doğal iletişim biçimi olan oyun üzerinden
kendilerini ifade etmelerini sağlar. Terapistler, çocukların oyunlarını gözlemleyerek ve
bu oyunlara dahil olarak çocuğun dünyasını daha iyi anlamaya ve onlara destek
olmaya çalışır.

Ne İşe Yarar?
Oyun terapisi, duygusal ifade, problem çözme becerileri ve karar verme
yeteneklerinin geliştirilmesine yardımcı olur. Çocuklar oyun aracılığıyla kendi iç
dünyalarına dair farkındalık kazanır ve bu süreçte yaşadıkları zorluklarla daha sağlıklı
yollarla başa çıkmayı öğrenirler. Ayrıca, oyun terapisi çocukların travma, kaygı,
depresyon ve öfke gibi duygusal sorunları işlemelerine yardımcı olarak psikolojik
rahatlama sağlar.

Kimler İçin Uygundur?

Bu terapi yöntemi, özellikle iletişim becerileri henüz tam olarak gelişmemiş
olan 3-10 yaş arası çocuklar için idealdir. Ancak, terapi modelleri ergen ve
yetişkinlerin ihtiyaçlarına uygun şekilde de uyarlanabilir. Oyun terapisi, özellikle
davranışsal sorunlar, duygusal zorluklar, aile içi çatışmalar ve sosyal uyum
problemleri yaşayan bireyler için önerilir.

Yaş Aralıkları
Oyun terapisinin en etkili olduğu yaş grubu okul öncesi ve ilkokul dönemidir.
Bu dönemdeki çocuklar, oyun aracılığıyla dünyayı keşfetme eğilimindedir ve
duygularını doğrudan ifade etmek yerine oyunlarla simgeleştirebilir. Ancak, oyun
terapisinin prensipleri 12 yaş üstü çocuklar, ergenler ve yetişkinler için de modifiye
edilebilir.

Hangi Kuramlarla Çalışılır?
Oyun terapisi, Carl Rogers’ın insan merkezli terapi yaklaşımından önemli
ölçüde etkilenmiştir, bu yaklaşım bireyin içsel dünyasına saygı duymayı ve terapi
sürecinde bireyin kendini keşfetmesine yardımcı olmayı vurgular. Ayrıca, Sigmund
Freud’un psikanalitik teorisinin çocuklar üzerindeki uygulamaları ve Jean Piaget’nin
bilişsel gelişim teorisi de oyun terapisinin temelleri arasında yer alır. Terapistler, bu
teorilerin yanı sıra bilişsel-davranışçı tekniklerle de oyun terapisini zenginleştirebilir.

Hangi Konular Çalışılır?

Oyun terapisinde çeşitli konular üzerinde çalışılır:
Duygusal Düzenleme: Çocukların duygularını tanıma ve ifade etme becerileri geliştirilir.
Travma Sonrası Stres: Travmatik olaylar sonrasında çocukların yaşadıkları stres ve kaygı ile başa çıkmaları desteklenir.
Kaygı ve Depresyon: Çocukların kaygı ve depresyon belirtileri hafifletilir ve onlara bu
duygularını yönetmeleri için stratejiler sunulur.
Öfke Yönetimi: Çocuklara öfke duygularını tanıma ve sağlıklı şekillerde ifade etme
yolları öğretilir.
Ayrılık ve Kayıp: Çocuklar ayrılık veya kayıpla başa çıkma konusunda desteklenir, bu
durumların neden olduğu duygusal etkiler işlenir.
Sosyal Beceriler: Çocukların akranlarıyla ve yetişkinlerle etkili iletişim kurma ve
sağlıklı ilişkiler geliştirme becerileri üzerinde çalışılır.
Özgüven ve Benlik Saygısı: Çocukların kendilerine olan güvenlerini ve kendilerini
değerli hissetmelerini sağlayacak aktivitelerle desteklenir.

Sonuçlar Nelerdir?

Oyun terapisinin sonuçları genellikle bireyin yaşına ve terapiye katılım süresine bağlı olarak değişiklik gösterir, ancak birçok olumlu değişim gözlemlenebilir:
Duygusal İfade: Çocuklar, duygularını daha açık ve sağlıklı yollarla ifade etmeyi öğrenir.
Çatışma Çözümü: Çocuklar, sorunları çözme ve çatışmaları yönetme konusunda daha yetkin hale gelir.
İlişkilerde İyileşme: Çocuklar aile üyeleri ve akranlarıyla daha sağlıklı ilişkiler kurmaya başlar.
Davranışsal Gelişmeler: Davranışsal sorunlar azalır ve çocuklar sosyal çevrelerinde daha uyumlu hale gelir.

Uygulamada Oyun Terapisi

Oyun terapisi seansları, genellikle çocuğun serbestçe oynayabileceği,
terapistin de çocuğun oyununa uyum sağlayarak onunla etkileşime geçebileceği bir
oyun odasında gerçekleşir. Terapist, çocuğun oyun aracılığıyla kendini ifade
etmesine olanak tanırken, çocuğun duygusal ihtiyaçlarını ve davranışlarını daha iyi
anlamak için gözlem yapar. Oyun terapisinde kullanılan malzemeler arasında sanat
malzemeleri, kum havuzları, su oyunları, kostümler, kuklalar ve yapılandırılmış
oyunlar bulunabilir.

Oyun terapisi, çocukların kendilerini ifade etmeleri ve çeşitli psikolojik
sorunlarla başa çıkmaları için güçlü ve etkili bir araçtır. Bu terapi yöntemi, çocukların
kendilerini daha iyi anlamalarını sağlayarak onların duygusal, sosyal ve bilişsel
gelişimine katkıda bulunur. Ebeveynler ve eğitimciler, çocukların bu terapiye katılımı
sayesinde onların genel refahlarında önemli iyileşmeler gözlemleyebilirler.

Oyun terapisinde çocuğun kendini güvende hissetmesi çok önemlidir. Terapistin çocuğun
dünyasına girerek onunla doğru şekilde iletişim kurması aradaki güven bağının oluşmasında önemli rol oynar. Aradaki güven bağını oluşturan terapist çocuğun hissettiklerini oyuna yansıtması konusunda çocuğu cesaretlendirir. Çocuğa farklı oyuncaklar ve oyunlar sunarak çocuğun kendisini ifade etmesini sağlar. Çocuklar çevrelerinde kendilerine karşı gösterilen davranışların ruhlarında meydana getirdiği olumlu ya da olumsuz etkileri biriktirir. Buna göre de davranışları şekillenir.
Yetişkinler çocukların davranışlarına bakarak bir sonuca varmaya çalıştıklarında yanılabilirler. Çünkü olumsuz davranışlar sebep değil sonuçtur. Oyun terapisinde amaçlanan da tam da budur. Çocuğun davranışları altında yatan sorunları, ihtiyaçları, eksiklikleri fark etmek ve bunları gidermeye yönelik çözüm yolları geliştirmektir.

Sağlıklı toplumların oluşması ancak sağlıklı geçirilen bir çocukluk dönemi ile mümkündür.
Kişiliğin büyük bir kısmı çocuklukta şekillenir. Çocuklukta yaşanılan sorunların vaktinde fark edilip, çözüme kavuşturulması çok önemlidir ve geleceğe yapılan önemli bir yatırımdır. Oyun terapisi bu nokta da büyük bir boşluğu doldurmuştur. Oyun terapisi sayesinde çocuklar aynı zamanda empatik düşünmeyi, sorumluluk almayı, problemlerine karşı çözüm geliştirmeyi de öğrenir.
Oyun terapisi ile çocuğun iç dünyasında yaşadıklarını teröpatik bir yaklaşımla ele alıp
değerlendirmek mümkündür. Oyun terapisi çocuklarla doğru şekilde iletişim kurmanın
yanı sıra bu zamana kadar bu alanda yapılmış çalışmalar, yaklaşımlar ve bilgiler aktarılmaktadır. Aynı zamanda uygulama yaparken gereken becerileri edinmek için vaka değerlendirmelerine de yer verilmektedir.

Filial Terapi Nedir?

Filial terapi, anne babalar ve çocuk arasındaki ilişkiyi güçlendirmeye yarayan bir tür psikoeğitim sürecidir. Oyunun iyileştirici etkisinden faydalanarak aile ve çocuk arasındaki teröpatik bir ilişki kurmayı amaçlar. Bir çok terapi sürecinde çocukla birebir görüşülürken, filial terapi de önce aile ile görüşülerek aileye kısa bir psikoeğitim verilir. Bu psikoeğitim den sonra çocukla anne babalar birebir oyun oynayarak sürece dahil olur. Oyun oynama sürecinde teröpatik bir şekilde çocuğa yaklaşarak, çocukla güvenli bir ilişki kurulur. Bu sayede anne-babalar terapist ile birlikte sürecin aktif bir üyesi haline gelir.
Ailelerin zaman zaman farkında olmadan çocuk büyütürken yaptığı yanlış tutumlar nedeniyle çocuk ile aile arasındaki bağ zayıflayabilir. Ya da aile bireyleri kendi hayatlarından kaynaklanan zorluklar yüzünden çocuğun duygusal ihtiyaçalarını gözardı edebilirler. Bunun sonucunda ise aile ile çocuk arasındaki iletişim yetersiz kalabilir. Kaybolan iletişimin tekrar sağlanması için filial terapi oldukça etkili bir yöntemdir. Filial terapi de terapistlerin çocuklar için kullandığı yaklaşım biçimleri ebeveynlere öğretilir ve aile de bu yaklaşımlar çerçevesinde çocuğu ile birlikte haftalık oyun saatleri geçirmeye başlar. Oyun saatleri aile ve terapist ile birlikte değerlendirilir. Eksiklikler ya da yapılması gerekenler gözden geçirilir. Aileye bu konuda bilgiler verilerek ailenin de kendini gözlemlemesi ve çocuğuna dair farkındalığının artması sağlanır.

Filial terapi, ebeveynlerin çocuklarıyla ilişkilerini güçlendirmek ve onların duygusal ve
sosyal gelişimlerine destek olmak için kullanılan bir terapi yöntemidir. Bu terapi,
ebeveynlere çocuklarının duygusal ihtiyaçlarını daha iyi anlamaları ve bu ihtiyaçlara
uygun şekilde yanıt vermeleri için eğitim ve rehberlik sağlar.

Ne İşe Yarar?

Filial terapi, ebeveyn-çocuk ilişkisini derinleştirerek çocuğun güven duygusunu artırır
ve aile içi iletişimi güçlendirir. Bu terapi modeli, ebeveynlere çocuklarıyla etkili bir
şekilde iletişim kurma ve onların duygusal ihtiyaçlarını anlama becerilerini kazandırır.
Çocuklar, kendilerini güvende ve anlaşılmış hissettikleri bir aile ortamında daha
sağlıklı sosyal ve duygusal beceriler geliştirir.

Kimler İçin Uygundur?

Filial terapi genellikle okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklarla birlikte onların
ebeveynleri için uygundur. Bu yöntem, özellikle çocukların davranışsal sorunları olan,
duygusal zorluklar yaşayan veya aile içi ilişkilerde zorluklar olan durumlar için tavsiye
edilir.

Hangi Konular Çalışılır?

Filial terapide çalışılan başlıca konular arasında ebeveyn-çocuk bağının
güçlendirilmesi, çocuklarda özsaygının artırılması, aile içi iletişim becerilerinin
geliştirilmesi ve çocukların duygusal ifadesinin desteklenmesi bulunur. Terapi
sürecinde, ebeveynler çocuklarıyla oyun oynama teknikleri öğrenir ve bu teknikler
çocuğun duygusal dünyasını daha iyi anlamalarını sağlar.

Sonuçlar Nelerdir?

Filial terapi sonucunda ebeveynler çocuklarına karşı daha duyarlı ve destekleyici
davranmayı öğrenir. Çocuklar ise daha yüksek özsaygıya ve sosyal becerilere sahip
olur, ayrıca duygusal sorunları daha etkin bir şekilde ifade edebilir ve yönetebilir.

Filial Terapinin Hedefleri Nelerdir?

Anne baba ve çocuk arasındaki iletişimi ve etkileşimi artırmak
Ailenin iletişim, sorunlarla başa çıkma gibi becerilerini geliştirmek
Sorunları kaynağında tespit ederek ortadan kaldırmak
Gelecekteki yaşanması muhtemel sorunlar için başa çıkma yöntemlerini öğretmek
Genel olarak ailenin çocuğa olan yaklaşımlarını gözden geçirmek ve gerekirse düzeltmek

Filial terapi, boşanmış ailelerin çocuklarında, mükemmelliyetçi çocuklarda, duygusal ve davranışsal sorun yaşayan çocuklarda, okul sorunları olan, evlat edinilen , kronik hastalığı olan ya da depresif çocuklarda kullanılan bir terapi yöntemidir. Özellikle çeşitli nedenlerden dolayı aile ile güvenli bağlanma gerçekleştirememiş çocuklarda da sıkça kullanılan ve sonuç alınan bir yaklaşımdır.